Achtergrond: Metformine is het best onderzochte geneesmiddel voor de medicamenteuze behandeling van door antipsychotica geïnduceerde gewichtstoename (AGG). Recent verscheen een eerste, op basis van systematisch literatuuronderzoek samengestelde richtlijn voor deze vorm van behandeling van AGG.

Doel: Presenteren van een stappenplan, gebaseerd op recente literatuur en klinische ervaring, om AGG te monitoren, te voorkómen en te behandelen.

Methode: Literatuur werd verzameld om concrete adviezen te bieden over de keuze van een antipsychoticum, over stoppen, verlagen of switchen van antipsychoticum, screening, nietmedicamenteuze en medicamenteuze interventies voor de preventie en behandeling van AGG.

Resultaten: Vooral in het eerste jaar is tijdige signalering van AGG door regelmatige controle van belang om AGG terug te dringen. AGG kan het beste zo veel mogelijk worden beperkt door de keuze van een antipsychoticum met een gunstig metabool bijwerkingenprofiel en een zo laag mogelijke dosering. Investeren in een gezonde leefstijl levert slechts een beperkt rendement op. Metformine, topiramaat en aripiprazol bevorderen afvallen bij AGG. Van topiramaat en aripiprazol wordt een gunstig effect op positieve en negatieve restsymptomen beschreven. Liraglutide is zeer beperkt onderzocht. Nadelen van additietherapieën zijn de mogelijke bijwerkingen. Daarnaast dient men bij uitblijvend effect de additie te stoppen om onnodige polyfarmacie te voorkómen.

Conclusie: Bij herziening van de Nederlandse multidisciplinaire richtlijn voor schizofrenie verdienen het opsporen, voorkómen en behandelen van AGG meer aandacht.